Onderhouds- en servicewerkzaamheden ontstaan niet alleen bij oude installaties maar ook regelmatig bij alle windenergie, waterkracht en zonne-energiecentrales. Uiteindelijk moet de maximale energieproductie gewaarborgd worden. Dat kan alleen wanneer bijvoorbeeld de zonnepanelen regelmatig gereinigd worden en de transmissies van de turbines en de naaf van water- en windenergie installaties optimaal kunnen functioneren.
Deze werkplekken behoren echter tot de locaties met het grootste gevarenpotentieel voor de medewerkers die zich op duizelingwekkende hoogte of onder moeilijke omstandigheden veilig moeten kunnen bewegen om de energieproductie op topniveau te houden.
Het gevarenpotentieel met betrekking tot vallen is bij de drie meest gangbare "Groene energiebronnen" (windenergie, zonne-energie en waterkracht) zeer verschillend. Daarom moet de valbeveiligingen optimaal zijn aangepast aan de eisen van de resp. energiecentrale.
Extreme uitdaging bij windenergie-installaties
Bij windenergie-installaties bestaat de specifieke situatie met betrekking tot de valbeveiliging uit de immense hoogte over meerdere niveaus die doorlopend beveiligd moeten worden. Van de trappen op of in de toren, via meterslange ladders maar ook liften en platforms, tot en met de beveiliging van de uitgang en de werkzaamheden aan de naaf en de rotorbladen bestaan er verschillende gevaarzettingen.
Onderhoudswerkzaamheden buiten worden bemoeilijkt door krachtige windstoten waardoor gevaarlijke situaties kunnen ontstaan. Een dramatische val vanaf grote hoogte bij windenergie-installaties moet absoluut worden voorkomen.
De in- en uitgang op de toren
De toegang tot de toren resp. de opgang vind meestal plaats via verticale ladders of liften. Ladders worden beveiligd met een verticale rail- of kabelbeveiligingssysteem. Hierbij moeten de medewerkers een persoonlijke veiligheidsuitrusting tegen vallen (PVU tegen vallen) dragen en zich met de bijbehorende glijankers of karabijnhaken aan de resp. verankeringsvoorziening verbinden. Met behulp van deze beveiliging wordt de fysiek zware opgang of afdaling uitgevoerd.
Op de tussenplatforms, waar ook onderhoudswerkzaamheden worden uitgevoerd, kunnen als collectieve beveiliging relingen worden aangebracht. Wanneer men van individuele beveiliging met behulp van een PVU tegen vallen overgaat naar een collectieve beveiliging, moet dit naadloos plaatsvinden. Ook het dragen van een helm is noodzakelijk omdat er mogelijk voorwerpen van bovenaf kunnen vallen. Trapsystemen moeten goed verlicht zijn en zijn beveiligd tegen uitglijden. Ook de uitstap van de gondel naar het platform moet op de juiste manier beveiligd zijn.
Een doorlopend beveiligingssysteem beperkt onjuist gebruik door de gebruikersvriendelijkheid waarmee het gevaar voor vallen verder wordt gereduceerd.
Werkzaamheden aan de naaf en de rotorbladen
In tegenstelling tot de binnenruimte die is beschermd tegen weersinvloeden, bestaan er bij onderhoudswerkzaamheden buiten weer andere gevaren waarvoor speciale veiligheidsmaatregelen vereist zijn. De weg naar de naaf moet op de juiste manier zijn beveiligd, bijvoorbeeld door een veiligheidsreling of een speciaal kabel- resp. railsysteem inclusief de bijbehorende PVU tegen vallen. Een val vanaf deze hoogte zou fatale gevolgen hebben.
Ook de rotorbladen moeten regelmatig geïnspecteerd en soms zelfs gerepareerd worden. Hierbij kan het noodzakelijk zijn om de werkzaamheden uit te voeren met behulp van kabeltoegangstechniek. Valbeveiligingssystemen moeten dan ook zijn ontworpen en gecertificeerd voor afdalen. Een veiligheidsnet kan als aanvullende veiligheidsvoorziening dienen. Tijdens de volledige periode waarin de onderhoudswerkzaamheden aan de naaf en de rotorbladen worden uitgevoerd, moet de energiecentrale vanzelfsprekend buiten gebruik worden gesteld omdat anders de bewegende delen een extra veiligheidsrisico zouden vormen.
Fotovoltaïsche techniek: uitdagingen voor multifunctionele oppervlakken op het dak
De integratie van fotovoltaïsche installaties op daken heeft een aantal uitdagingen, in het bijzonder met het oog op de veiligheid van de werknemers tijdens de uitvoering van montage- en onderhoudswerkzaamheden, de doorvalveiligheid van onderdelen en in het algemeen de gevaarzettingen door verschillende randen.
Sinds de trend naar fotovoltaïsche techniek, fungeert het dak als oppervlak dat voorheen niet in deze mate werd gebruikt. Hierbij concurreren fotovoltaïsche installaties nu ook met andere objecten op het dak zoals bijvoorbeeld airco-units, lichtkoepels en -straten. Deze concurrentie om het oppervlak illustreert het belang van een geschikt beveiligingssysteem voor het onderhoud van al deze objecten.
Essentiele kernpunten met betrekking tot de veiligheid op daken zijn de volgende:
- De toegang tot het dak: voor een veilige toegang tot de fotovoltaïsche techniek op daken zijn stabiele ladders en trappen of een beveiligde over- en toegang vereist. Relingen of kabel- resp. railsystemen zijn noodzakelijk om het gevaar voor vallen bij de toegang tot het dak te minimaliseren.
- De loopwegen resp. catwalks op het dak: ook alle loopwegen naar en tussen de zonnepanelen moeten op de juiste manier worden beveiligd zodat de onderhouds- en servicemedewerkers zich vrij kunnen bewegen en zich volledig kunnen concentreren op het werk.
- De valranden: niet alleen de dakranden maar ook openingen in het dak zoals lichtkoepels vormen een potentieel valgevaar. Deze moeten met relingen of met een kabel- en railsysteem in combinatie met een persoonlijke veiligheidsuitrusting tegen vallen worden beveiligd.
Hier vindt u verdere details over valbeveiligingen bij fotovoltaïsche techniek.
Op de resp. terreinen voor alternatieve energie zijn energie-efficiënte oplossingen met name bij een fotovoltaïsche installatie van belang. Een valbeveiliging kan in principe natuurlijk ook een schaduw veroorzaken die voor een optimale opbrengst vanzelfsprekend zo klein mogelijk moet blijven. De valbeveiliging speelt dan ook een rol bij de energie-efficiëntie.
Intelligente valbeveiligingssystemen kunnen op een plat dak bijvoorbeeld op de onderconstructie van de fotovoltaïsche modules worden gemonteerd. Hierbij wordt ook nog eens ruimte bespaard en wordt extra doordringen van het dak voorkomen.
Uitdagingen bij waterkrachtcentrales
De werkomgeving bij waterkrachtcentrales, zowel binnen als buiten, kent een groot aantal gevarenbronnen met betrekking tot de arbeidsveiligheid. Onderhouds- en servicetechnici die regelmatig inspectie- en onderhoudswerkzaamheden moeten uitvoeren, zijn vaak werkzaam in omgevingen waar valgevaar bestaat.
De gevaren bestaan niet alleen in de hoogte van de stuwdammen maar ook in de binnenruimte van de waterkrachtcentrale waar sprake is van verschillende gevaren zoals permanent vochtige oppervlakken en sterke stromingen. Die verhogen het gevaar voor uitglijden en verdrinken.
Een professionele valbeveiliging is absoluut noodzakelijk om te voldoen aan de wettelijke eisen en om de veiligheid van de medewerkers te waarborgen. De belangrijkste gevarenzones in een waterkrachtcentrale zijn:
- Toegang tot het waterrad of de turbine: voor de toegang tot de turbines zijn goed beveiligde toegangspaden vereist. Relingen, trappen en afzettingen zijn belangrijk om ongevallen tijdens inspectie en onderhoud te voorkomen. Een goede verlichting is van het grootste belang omdat veel werkzaamheden in een nauwe ruimte worden uitgevoerd. Roterende delen vormen een verdere potentiële gevarenbron waarvoor gepaste veiligheidsvoorzieningen inclusief valbeveiliging vereist zijn.
- Werken in de installatie: trips met een boot of speciale platforms zijn vaak noodzakelijk om inspectie- en onderhoudswerkzaamheden uit te voeren. Opvanggordels en zwemvesten zijn noodzakelijk om de veiligheid van de medewerkers zowel op het water als op de platforms te waarborgen. Nauwe onderhoudswegen, greppels en schachten vereisen ook speciale veiligheidsmaatregelen en een persoonlijke veiligheidsuitrusting (PVU).
- Omgang met waterdruk: bij werkzaamheden in de directe omgeving van waterdruk en sterke stromingen is speciale veiligheidskleding nodig en moeten extra veiligheidsmaatregelen worden getroffen. Werknemers moeten worden gewezen op de gevaren van waterdruk en correct worden geschoold om ongevallen te voorkomen.
Hier vindt u verdere details over valbeveiligingen in en om waterkrachtcentrales.
Het is absoluut noodzakelijk dat zowel de gebruiker als de exploitant zich bewust zijn van het belang van een professionele valbeveiliging. De juiste veiligheidsmaatregelen zijn van groot belang voor zowel de veiligheid van de medewerkers als voor de naleving van de wettelijke voorschriften. Regelmatige scholingen, passende uitrustingen en moderne veiligheidsoplossingen dragen bij aan het voorkomen van ongevallen en het minimaliseren van de risico's voor alle medewerkers.
AlpinSolar in Zwitserland heeft gekozen voor doorlopende beveiliging met het TAURUS Allround railsysteem. Bij illwerke Vandans wordt voor bovenloop toepassingen gebruik gemaakt van het overrijdbare AIO bovenloop kabelsysteem. Voor de toegang tot schachten worden telescopische enkele verankeringspunten met een PVU tegen vallen toegepast: EAP-TEL-10 en de bijbehorende componenten. En vanzelfsprekend is er ook nog de collectieve veiligheidsoplossing met het relingsysteem BARRIER.
AIO-KABELSYSTEEM-OVERRIJDBAAR-BOVENLOOP
Kabelsysteem All-In-One overrijdbaar voor bovenloop toepassing
Veiligheidsreling BARRIER
Optimale bescherming met het variabele railingsysteem
De veiligheidsreling BARRIER lost deze problemen als collectieve beveiliging op door het gevaar dat er van een valrand uitgaat te elimineren.
Samenvatting
Zoals we in de verschillen hoofstukken duidelijk hebben gemaakt, hangt de keuze voor de juiste valbeveiliging af van verschillende factoren en de specifieke taken, de structuur van de installatie en de omgeving. Het is van doorslaggevend belang om een uitgebreide gevarenanalyse en planning uit te voeren om de meest geschikte valbeveiliging voor elke specifieke situatie te bepalen om de veiligheid van de medewerkers te waarborgen.
Voor alle drie soorten energiecentrales geldt bovendien dat in de directe omgeving van elektrische componenten in het algemeen isolerende veiligheidskleding gedragen dient te worden resp. geschikte maatregelen voor isolatie moeten worden genomen. Daarnaast is in elk geval een grondige scholing van de medewerkers met betrekking tot het juiste gebruik van de valbeveiliging en de PVU tegen vallen van doorslaggevend belang.
INNOTECH is een zeer pro-actief opererende onderneming op het gebied van valbeveiliging voor alternatieve energie. Met ons brede productassortiment en onze planningservice staan we u terzijde als betrouwbare partner voor arbeidsbescherming bij de ontwikkeling van hernieuwbare energie.
![[Translate to Nederlands:]](https://www.innotech-safety.com/fileadmin/_processed_/1/0/csm_Muttsee-Wasserkraft-CLUSTER_6156613cbc.jpg "[Translate to Nederlands:]")
