Collectieve bescherming bij valbeveiligingen

Collectieve beveiliging betekent passende bescherming zonder PVU

De collectieve valbeveiliging vormt voor de werkgever of de eigenaar van een gebouw een optimale veiligheidsoplossing wanneer alle personen op een plat dak of een machine tegelijkertijd tegen vallen moeten worden beschermd.

Onafhankelijk van de frequentie waarmee het dak moet worden betreden of het gebruik van het dakoppervlak, vormt de collectieve beveiliging een passende veiligheidsoplossing. 

Een scholing voor het gebruik van de veiligheidsoplossing is bij een collectieve beveiliging niet nodig. Daarnaast vervalt de noodzaak voor een persoonlijke veiligheidsuitrusting tegen vallen (PVU tegen vallen) want deze is alleen bij gebruik van een individuele bescherming dwingend voorgeschreven. 

Afhankelijk van de opbouw van een plat dak, verschilt ook de collectieve valbeveiliging. Er moet bijvoorbeeld op worden gelet of er een constructie met een dakopstand aanwezig is, of dat er bijvoorbeeld sprake is van een begroeid dak.

Normaal gesproken wordt onder een collectieve beveiliging een dakreling verstaan maar ook steigers of afzetlinten- of kettingen worden beschouwd als collectieve beveiliging.

Bij de laatste moet echter voorzichtigheid in acht worden genomen omdat hierbij alleen sprake is van een markering van de gevarenzone. Een afzetlint of -ketting op zich vormt geen beveiliging tegen vallen.

Reling als collectieve beveiliging

Op een plat dak of op een vlak deel van een machine kan de collectieve beveiliging in de vorm van een reling worden uitgevoerd. Bij de valbeveiliging met behulp van relingsystemen is er sprake van een zogenaamde zelfdragende valbeveiliging.

Er kan onder andere gebruik worden gemaakt van betonnen gewichten als last om de reling op het platte dak te bevestigen. 

Dat betekent echter aan de andere kant wel, dat het dak door het gewicht van de zelfdragende valbeveiliging extra wordt belast. Vooral bouwtechnisch (statica) vormt deze belasting al bij de planning van de valbeveiliging en de collectieve beveiliging een dominant punt van aandacht. 

De collectieve beveiliging elimineert betrouwbaar het gevaar van een val bij een valrand. Dit is dus ook een middel om medewerkers te beveiligen in een omgeving waar gevaar voor vallen bestaat.

In welke omgevingen wordt een collectieve beveiliging toegepast?

De collectieve valbeveiliging wordt onder andere toegepast:

• op een plat dak met een helling tot 20°
• op de bovenkant van machines 
• ter beveiliging van de omgeving rondom lichtkoepels / lichtstraten
• voor het creëren van een vluchtroute op een plat dak of
• voor beveiliging aan de zijkant van een ladderopgang, d.w.z. bij de overgang van de ladder naar het dak

In de praktijk kunnen eventueel ook verschillende veiligheidsoplossingen of valbeveiligingsconcepten met elkaar worden gecombineerd om voldoende plaatselijke bescherming te waarborgen op plaatsen waar een verhoogd gevaar voor vallen bestaat.

Het is bijvoorbeeld mogelijk om naast het gebied rondom de ladderopgang ook de rest van de valrand op het dak te voorzien van een veiligheidsreling tegen vallen. 

Voordelen van een collectieve valbeveiliging
 

• Het is een beveiliging rondom op een plat dak waarmee alle personen die zich op het dak bevinden tegen vallen worden beveiligd.
• De op het dak aanwezige personen kunnen zich voor 100% concentreren op hun werkzaamheden omdat deze volledig beveiligd kunnen worden uitgevoerd.
• Het dak hoeft niet te worden doordrongen omdat het bij de collectieve beveiliging gaat om een zelfdragende veiligheidsoplossing. 

Nadelen van een collectieve valbeveiliging
 

• De reling op het dak tast vaak de uitstraling van het gebouw aan.
• Niet elk dak is geschikt voor een collectieve valbeveiliging. Vaak laat de bouwtechnische constructie niet de extra belasting toe die door de veiligheidsoplossing ontstaat. In dergelijke gevallen moet een beroep worden gedaan op individuele veiligheidsoplossingen. 
• Wanneer zich bijvoorbeeld een fotovoltaïsche installatie op een plat dak bevindt, kan door de collectieve beveiliging een schaduw op de panelen ontstaan. Dat kan een negatieve invloed hebben op de output van de fotovoltaïsche installatie.

Toepassing van collectieve veiligheidsmaatregelen resp. een dergelijke valbeveiliging is in de meeste landen zoals Oostenrijk, Duitsland en Zwitserland wettelijk voorgeschreven om de veiligheid op de werkplek te waarborgen. Op deze manier kan voor alle personen een veilige werkomgeving worden gerealiseerd.