Valrand - definitie, afstand en veiligheidsmaatregelen

Lees verder voor meer details over valranden. Door een exacte definitie van alle vaktermen, inzicht in de wettelijke voorschriften en de oplossingen, krijgt u een helder beeld over de veiligheidsmaatregelen bij valranden.

Valrand definitie

In principe is de valrand, de rand waarover een persoon door een misstap, uitglijden of onoplettendheid omlaag kan vallen. De vallende persoon valt – zonder beveiliging – vanuit de uitgangspositie, de standplaats, over de valrand op het zogenaamde valoppervlak (de grond of een ander oppervlak). Valranden bestaan dus in de meest uiteenlopende omgevingen. 

Een valrand bevindt zich dus volgens de technische voorschriften voor werkplekken ASR A2.1

• tussen een vlakliggend en een 20° tot 60° hellend vlak
• bij afgeronde resp. golvende oppervlakken waarbij de doorgetrokken lijn een helingshoek van meer dan 60° vormt
• bij overgangen van doorvalveilige en niet doorvalveilige vlakken

h = verticaal hoogteverschil tussen A = positie resp. de valrand en B = valoppervlak

Concreet vindt men valranden bijvoorbeeld bij:

• platforms, podia en openingen in tussenplafonds
• dakterrassen en platte daken
• schuine daken, ronde daken en koepels
• openingen in het dak zoals lichtkoepels en lichtstraten
• industriële machines en transportvoertuigen resp. de posities voor de bediening of het onderhoud daarvan
• hoge stellingen
• schachtingangen en riolen

Valrand afstand - Wat is de gevarenzone waar gevaar voor vallen bestaat?

De gevarenzone is het gebied in de directe omgeving van de valrand waar een duidelijk gevaar voor vallen ontstaat. In Duitslang beschouwt de ASR A 2.1 het gebied tot 2 meter van de valrand als gevarenzone. In Oostenrijk en Zwitserland wordt dezelfde afstand aangehouden.

Personen die zich binnen deze afstand bevinden, moeten worden beveiligd tegen vallen. Het is hierbij niet relevant hoe lang een persoon in deze omgeving verblijft. Ook wanneer dit gebied wordt gebruikt als transportweg - d.w.z. wordt gepasseerd om naar een andere plaats te gaan - moet er een passende beveiliging tegen vallen gemonteerd zijn.

Noodzakelijk: valrand beveiligen

In principe moeten volgens geldende wetgeving in Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland vanaf een valhoogte van 2 meter maatregelen tegen vallen worden genomen. Ook een geringere hoogte is mogelijk, bv. wanneer boven water wordt gewerkt en gevaar voor onder water raken bestaat.

Werkgevers zijn verplicht om een veilige werkplek (en veilige transportwegen) te waarborgen voor de medewerkers in de omgeving van valranden.

De maatregelen om valranden te beveiligen zijn veelzijdig en reiken van 

• tijdelijke opvangvoorzieningen en netten
• vast aangebrachte en speciale relingen 
• tot en met rail- en kabelsystemen die als harnas- en valstopsysteem worden toegepast. 

Bij relingen is het noodzakelijk dat over- en doorvallen is uitgesloten. In het algemeen is een minimale hoogte van 1 meter voorgeschreven en een bijbehorende maximale afstand tussen de verticale staanders die voor elke situatie apart moet worden vastgelegd. 

Er wordt bovendien onderscheid gemaakt tussen individuele en collectieve veiligheidsmaatregelen. Collectieve beveiliging heeft voorrang boven individuele beveiliging. Dat betekent dat er afhankelijk van de bestande situatie, verschillende oplossingen voor de beveiliging van valranden mogelijk zijn.