Waarom is een reddingsplan nodig?
De wettelijk verplichte veiligheid op de werkplek stop niet bij de valbeveiliging maar omvat ook de redding na een val. Wanneer een medewerker tijdens het werk op grote hoogte komt te vallen en bewusteloos is of om andere reden niet meer in staat is om zichzelf te redden, moet er snel worden gehandeld.
Aan de hand van een goed doordacht reddingsplan kan worden gewaarborgd dat bij een noodgeval alle noodzakelijke maatregelen kunnen worden genomen om het slachtoffer te redden en vervolgens medische hulp te bieden.
Elke medewerker zou moeten weten hoe hij/zij in een noodgeval moet reageren en welke stappen er moeten worden genomen om zichzelf en de collega te redden. Samengevat beschermt een reddingsplan lijf en leden, daarom is de werkgever wettelijk verplicht om een plan op te stellen.
Zelfbescherming als deel van het reddingsplan
Wanneer er een persoon moet worden gered, kan impulsief gedrag leiden tot situaties waarin de redder zichzelf in gevaar brengt en in het ergste geval zelf moet worden gered. Dit is vanzelfsprekend ongewenst maar kan in alle opwinding sneller gebeuren dan u denkt.
Een reddingsplan ondersteunt alle betrokkenen om het juiste verloop van een redding aan te houden en zichzelf op de juiste manier te beschermen.
Waaruit bestaat een reddingsplan?
In het reddingsplan moet rekening worden gehouden met alle relevante factoren zoals de aard van de uit te voeren werkzaamheden, de gebruikte gereedschappen en materialen de resp. valbeveiliging en de verantwoordelijke medewerkers op de locatie.
Onder andere moet helder worden gedefinieerd, welke risico's en bijkomende gevaren (bijvoorbeeld door giftige stoffen) er bestaan, wie in een noodgeval welke taken waarneemt (bv. eerste hulp verlenen, hulpdienst oproepen) en welke uitrusting voor de redding ter beschikking staat.
Naast een overzicht van externe betrokkenen kan een illustratie van de reddingsprocedure van pas komen.
Uitrusting voor redding op grote hoogte
Om een gevallen persoon, op grote hoogte hangend in een valbeveiliging, te redden, kan bijvoorbeeld gebruik worden gemaakt van de volgende apparatuur:
- Reddingstakel: deze dient om de persoon omhoog te takelen of een persoon omlaag te brengen naar het slachtoffer
- Valstopapparaten met takelvoorziening
- Katrolsystemen: een voorgemonteerd katrolsysteem vermindert de krachten die nodig zijn om een gevallen person te redden
- Afdaalapparaten
Het resp. reddingsapparaaat wordt met een verbindingsmiddel aan de verankeringsvoorziening aangebracht.
Wanneer de verankeringsvoorziening van het slachtoffer niet geschikt is om meerdere personen te dragen, dreigt voor de redder gevaar voor vallen door falen van het materiaal wanneer deze verankeringsvoorziening wordt gebruikt!
In dit verband wordt aangeraden om gebruik te maken van verankeringsvoorzieningen die goedgekeurd zijn voor meerdere personen die kunnen worden gebruikt als valbeveiliging en als reddingssysteem zoals bijvoorbeeld het railsysteem TAURUS. Daarnaast zijn er ook verankeringsvoorzieningen waaraan reddingssystemen zoals bergopzetstukken kunnen worden aangebracht.
Verloop van de reddingsmaatregelen
Wanneer een collega is gevallen en gered moet worden, is er sprake van een uitzonderlijke situatie en een zekere mate van opwinding is dan ook begrijpelijk en natuurlijk. Het is daarom des te belangrijker dat alle betrokkenen op de hoogte zijn van de juiste manier van handelen.
Hier is geen vakkennis voor nodig maar wel kennis over het verloop van de reddingsprocedure dat in het reddingsplan moet worden vastgelegd.
De belangrijkste kernpunten van een reddingsprocedure zijn
- de gevarensituatie snel overzien
- contact maken met de gevallen persoon
- direct de hulpdiensten zo nauwkeurig mogelijk op de hoogte stellen van de situatie
- reddingsmaatregelen in gang zetten (let hierbij op de eigen veiligheid!) en
- eerste hulp bieden totdat het slachtoffer aan de noodarts kan worden overgedragen.
Omdat elke gevaarlijke situatie anders is, is het handig wanneer in het reddingsplan op basis van een gevarenanalyse alle informatie over de resp. werkplek opgenomen wordt.
Vakkennis over de redding op grote hoogte
Net zoals bij gebruik van een valbeveiliging, is voor de bediening van een reddingsmiddel specifieke kennis benodigd om zelf niet in gevaar te worden gebracht en de juiste voorwaarden voor het redden van het slachtoffer te creëren.
Hiervoor zijn specifieke scholingen beschikbaar, waar kennis kan worden opgedaan oer de juiste keuze, het gebruik en het noodzakelijke onderhoud aan reddingsmiddelen en de verschillende scenario's voor reddingssituaties.
Tijdens werkzaamheden aan gevels ontstaat regelmatig een bepaalde reddingssituatie. Hoe een reddingsplan er in de praktijk uit kan zien, leest u in ons blogartikel: Uniform reddingsplan voor werkzaamheden aan gevels.
