Om de resp. werkplek zo veilig mogelijk te kunnen vormgeven, moet er als eerste een zogenaamde gevarenanalyse worden opgesteld. Dit is voor de werkgever wettelijk verplicht als basis voor het vaststellen van de meest geschikte maatregelen voor de bescherming van de medewerkers.
Dit geldt in elke branche waarbij de medewerker(s) tijdens uitvoering van de werkzaamheden aan fysieke, biologische en chemische invloeden zijn blootgesteld.
Het maakt hierbij niet of ze in de productie werkzaam zijn of door gebruik van gevaarlijke apparatuur of gereedschap resp. ook door zeer lange werktijden bijzonder gevaar lopen. Echter vooral voor arbeidskrachten die reinigings-, onderhouds- en reparatiewerkzaamheden aan
resp. vergelijkbare open werkplekken uit moeten voeren is een goede gevarenanalyse van cruciaal belang. Een val brengt namelijk meestal ernstige gevolgen voor het slachtoffer met zich mee en is in veel gevallen zelfs dodelijk. Daarom is de wet- en regelgeving op dit gebied ook bijzonder strikt en wordt de juiste realisatie ook streng gecontroleerd.
Het is voor werkgevers die medewerkers in een gevaarlijke omgeving inzetten dan ook onvermijdelijk om een naadloze en diepgaande gevarenanalyse uit te voeren. Het resultaat hiervan vormt vervolgens de basis voor het opstellen van een professioneel veiligheidsconcept met alle benodigde veiligheidsmaatregele.
Gevaarzetting, risico's en gevaren – de definitie
In tegenstelling tot werkelijke gevaarlijke situaties, gaat het bij een gevaarzetting om een potentieel gevaar of een val die door gebrek aan professionele veiligheidsmaatregelen zou kunnen ontstaan. Tijdens de gevarenanalyse wordt het risico bepaald dat een dergelijke situatie daadwerkelijk uitmondt in een gevaar of ongeval. Het doel van een gevarenanalyse is dus om zo mogelijk alle risico's door de juiste maatregelen van begin af aan uit te sluiten of te minimaliseren om de medewerkers te beschermen.
Het verloop in vogelvlucht: een gevarenanalyse opstellen
In de eerste stap moeten de resp. bestaande werkplekken nauwkeurig worden geanalyseerd. Potentiële gevarenbronnen ontstaan onder andere door:
- bouwtechnische onvolkomenheden: aan gevels, op daken of in industriële omgevingen vormen bouwtechnische onvolkomenheden: een gevaarzetting. Vaak kan een kleine onoplettendheid tijdens uitvoering van de werkzaamheden tot een ongeval leiden.
- de dakrand.
- in verband met gevaar voor doorvallen ook lichtkoepels.
- opgangen en neergangen.
- toe- en overgangen.
- maar ook weersomstandigheden moeten tijdens het opstellen van de gevarenanalyse in acht worden genomen.
Pas daarna kunnen er in detail concrete risico's worden vastgesteld.
Bepalen van de veiligheidsmaatregelen en controle in de praktijk
De concrete gevaarzettingen vormen op hun beurt de basis voor de keuze van de benodigde en best mogelijke veiligheidsmaatregelen. Voor bijvoorbeeld gevels, daken, een industriële omgeving etc. kunnen dit onder andere valbeveiligingen zijn in combinatie met een PVU tegen vallen (individuele beveiliging) of een collectieve beveiliging waarmee wordt voorkomen dat medewerkers tijdens onderhouds- en reinigingswerkzaamheden in een gevaarlijk situatie terechtkomen.
Vanzelfsprekend moeten ook de betreffende medewerkers zich bewust zijn van het gevaar en op de juiste manier worden geschoold zodat ze in staat zijn om alle veiligheidsoplossingen correct te kunnen gebruiken.
Zodra alle veiligheidsmaatregelen conform het beveiligingsconcept zijn gerealiseerd, moeten deze vanzelfsprekend nog in de praktijk tot in alle details worden gecontroleerd. Een valbeveiliging die niet bestand is tegen de krachten die tijdens een val optreden biedt namelijk geen afdoende bescherming. Hier spreekt men van schijnveiligheid.
Scholingen voor de medewerkers
Alle medewerkers die werken in een gevaarlijke omgeving moeten niet alleen vaktechnisch zijn geschoold en gekwalificeerd maar moeten ook een soort veiligheidsexpert voor hun eigen werkplek worden. Dat betekent dat ze ook voor de toepassing van de veiligheidsoplossing een scholing nodig hebben om deze op de juiste manier te kunnen monteren en gebruiken.
Het is bijvoorbeeld voor gevelreinigers essentieel om te weten hoe een PVU tegen vallen correct wordt aangelegd en zo veilig mogelijk wordt aangeslagen voordat ze hun werk kunnen uitvoeren.
Dit geldt vanzelfsprekend ook voor andere toepassingsgebieden waar onderhouds- en reinigingswerkzaamheden worden uitgevoerd op plaatsen waar gevaar voor vallen bestaat (bv. bij fotovoltaïsche installaties op daken).
Het wordt aangeraden om tijdens het opstellen van de gevarenanalyse mogelijke experts voor arbeidsveiligheid en eventueel ook een bedrijfsarts te raadplegen.
Neem gerust contact op met onze Experts wanneer u vragen heeft over het opstellen van een gevarenanalyse of over concrete veiligheidsoplossingen.
