Bescherming en veiligheid op de werkplek zijn nauw verwante begrippen. Het gaat echter om twee verschillende concepten - met name vanuit juridisch oogpunt. De eenvoudigste uitleg van het verschil is dat arbeidsveiligheid kan worden beschouwd als het doel van arbeidsbescherming. Op die manier kan arbeidsbescherming worden beschouwd als de maatregelen die worden genomen om veilig werken te waarborgen. Arbeidsveiligheid maakt dus ook deel uit van de arbeidsbescherming.
Arbeidsbescherming definitie en wetgeving
Arbeidsbescherming is een wettelijk vastgelegde maatregel. Deze maatregel garandeert een veilige werkomgeving voor alle werkende personen. Hiervoor wordt de betreffende werkplek in het kader van werkplekbeoordeling nauwkeurig onderzocht. Afhankelijk van de aard van de werkzaamheden en de lokale omstandigheden worden er verschillende maatregelen ter bescherming van de medewerkers vastgelegd. Binnen de EU-landen bestaan daarvoor eigen richtlijnen. In enkele landen zijn de bijzonderheden in aparte wetgeving vastgelegd.
- In Oostenrijk vormt bijvoorbeeld de Wet bescherming medewerkers de juridische basis. Werkgevers moeten de eisen van deze wet in acht nemen. Er moeten bijvoorbeeld vertrouwenspersonen worden benoemd. Deze informeren, adviseren en ondersteunen hun collega's en dienen als vertegenwoordiger tegenover externe instanties. Hun werkzaamheden ontslaat de werkgever echter niet van de plichten om de voorschriften in acht te nemen.
- In Zwitserland wordt de arbeidsveiligheid geregeld in de Arbeidswet artikel 6 resp. door de ArGV 3 Art. 2: Principes. Hierbij wordt echter niet van "Arbeidsbescherming" gesproken maar van "bescherming van de gezondheid".
- In Duitsland geldt de Wet arbeidsveiligheid - ArbSchG. In tegenstelling tot de Oostenrijkse variant zijn hierbij geen vertrouwenspersonen voorgeschreven. In beide landen bestaat echter de plicht om aan alle medewerkers de betreffende instructies en scholingen op het gebied van arbeidsbescherming beschikbaar te stellen.
Technische arbeidsbescherming in Duitsland
In Duitsland kent men het begrip technische arbeidsbescherming. Hieronder verstaat men "alle gebieden die te maken met de veiligheid van de medewerkers tijdens de werkzaamheden", volgens de Bundesanstalt für Arbeitsschutz und Arbeitsmedizin.De wetgeving arbeidsbescherming maakt deel uit van de technische arbeidsbescherming, evenals een groot aantal regels en verordeningen. Op het gebied van valbeveiliging is bij de technische regels voor werkplekken (ASR), de ASR A2.1(bescherming tegen vallen en vallende voorwerpen)van bijzonder belang.
in Duitsland wordt onderscheid gemaakt russen technische, sociale en medische arbeidsbescherming.
Arbeidsbescherming in omgevingen waar gevaar voor vallen bestaat
In tegenstelling tot een alledaagse werkplek op een kantoor, moet er bij een werkplek in een omgeving waar gevaar voor vallen bestaat rekening worden gehouden met meer gevaarzettingen. De benodigde informatie hierover volgt uit een gevarenanalyse. Met een gevarenanalyse wordt duidelijk welke gevaren er bestaan en hoe deze kunnen worden geëlimineerd of beperkt. Hierbij wordt altijd het STOP-principe als uitgangspunt genomen. Collectieve beveiliging - d.w.z. bescherming van ALLE personen binnen de gevarenzone is de "veilige" variant. Deze optie is echter niet voor alle situaties geschikt. In deze gevallen moet worden gezorgd voor een individuele beveiliging. Het spectrum aan arbeidsbescherming op het gebied van valbeveiliging omvat deze systemen:
- Veiligheidsreling op platte daken, in industriële omgevingen op vluchtroutes etc.
- Vensterbeveiliging bv. bij reinigingswerkzaamheden op de bouwplaats
- Beveiliging van lichtkoepels bijvoorbeeld in hallen of parkeergarages
- Enkele verankerngspunten voor daken, gevels, masten etc.
- Kabelsystemen die bij een groot aantal toepassingen zorgen voor een doorlopende beveiliging
- Railsystemen voor een betrouwbare beveiliging van overgangen, hellingen of bochten
- Tijdelijke beveiligingen voor bijvoorbeeld tijdelijke montage- of onderhoudswerkzaamheden die na uitvoering weer worden verwijderd
- Persoonlijke veiligheidsuitrusting (PVU) die onder andere moet worden gecombineerd met kabel- en railsystemen
Arbeidsveiligheid waarborgen binnen een onderneming is eenvoudiger dan wordt gedacht
Niet iedereen hoeft zich intensief bezig te houden met arbeidsbescherming en de daaruit resulterende arbeidsveiligheid. Met name oprichters van nieuwe ondernemingen worden geconfronteerd met verschillende wet- en regelgeving. Het opdoen van de benodigde kennis kan een omvangrijke taak zijn. Het is daarom van belang om te kunnen terugvallen op professionele bronnen en partners.
- In Oostenrijk is de arbeidsinspectie verantwoordelijk voor de controle van de arbeidsbescherming. U kunt met concrete vragen terecht bij uw eigen arbeidsinspectie. Hier vindt u een Standort- und Kontaktsuche zu den jeweiligen Arbeitsinspektoraten in Österreich.
- In Zwitserland kunt u terecht bij de Eidgenössische Koordinationskommission für Arbeitssicherheit, afgekort EKAS. Deze instantie heeft een online pagina over “Basiskennis (Basics) op het gebied van arbeidsveiligheid en bescherming van de gezondheid op de werkplek”. Tijdens scholingen kunt u de nodige vakkennis opdoen.
- In Duitsland vindt u op de website van de “Gemeinsamen Deutschen Arbeitsschutzstrategie” informatie over “hulpmiddelen en adviezen voor de arbeidsbescherming binnen het bedrijf”. Ook “richtlijnen voor leidinggevend personeel” zijn beschikbaar. Daarnaast worden er ook regelmatig informatiebijeenkomsten, seminars en bezichtigen en adviezen georganiseerd – meer daarover vindt u bij de GDA werkprogramma's.
Hoewel er in principe sprake is van een vergelijkbaar begrip voor arbeidsbescherming en de algemene arbeidsveiligheid, zijn de eisen en de informatie alleen al in het DACH-gebied (Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland) zeer uiteenlopend. Naast de wettelijke instanties en scholingen, wordt aangeraden om te vertrouwen op fabrikanten en producten waarvan de kwaliteit hoger ligt dan de wettelijke eisen. Een hoog kwaliteitsbewustzijn en een jarenlange praktische kennis en ervaring bij de uitvoering van de voorschriften zijn de beste garantie voor arbeidsveiligheid.
